Als goed niet goed genoeg is

Ik zie een frisse, intelligente dame.

Ze zit zichzelf in de weg, zegt ze. Ze heeft een goede baan, een leuke vriend en vriendinnen en haar leven verder op orde. Wel heeft ze moeite met haar gevoel van verantwoordelijkheid. Ze heeft de lat voor zichzelf hoog gelegd – ondanks dat ze hier stress van krijgt – maar deze lager leggen is geen optie. Ze is anders niet tevreden. En vindt het lekker om hard te werken. Ze ziet ook gewoon zo goed wat allemaal beter kan. Ze heeft oog voor detail, is ook niet de domste en is gedisciplineerd. Gewoon even doorbijten. Dan regelt ze het allemaal wel.

Toch begint haar manier van werken haar steeds meer tegen te staan.

Ze geeft toe dat ze wel wat perfectionistisch kan zijn. Het hoeft niet perfect overigens. Heel vaak maakt het haar ook niet uit. Bijvoorbeeld in het huishouden. Ze gaat heus niet met haar vinger over de plinten om te kijken of nog ergens stof ligt. Nee, zo perfectionistisch is ze niet. Ze wil haar werk gewoon heel goed doen.

Wat is hier voor jou erg aan? Vraag ik haar.

Dat ik steeds over mijn grenzen ga. Dan ben ik als een kip zonder kop bezig. Drink, eet en beweeg ik niet. Blijf ik maar in de weer. Afstrepen, schaven en verbeteren, terwijl ik ook wel merk dat het genoeg is geweest en wat uit mijn handen komt niet goed meer is. Als ik thuis kom ben ik vaak geïrriteerd. Dan heb ik een kort lontje en wil ik graag alleen zijn. Dan kan ik wel eens flink ruzie krijgen. De hele avond hang ik dan als een zak aardappelen voor de tv en ‘s ochtends begin ik weer met goede moed opnieuw. Ik baal dan echt van hoe ik op mijn werk en daarna thuis in de weer ben gegaan. Want ik doe het wel zelf, hè. En dan neem ik me weer voor het anders te doen. Maar ja, niet altijd met veel succes.

Ze lacht en wordt dan weer serieus. Een beetje verdrietig zelfs.

Ik wil het echt anders. Ik wil niet zo’n verschrikkelijk gespannen wijf zijn. Voor wie niks ooit goed genoeg is.

Dan stel ik haar een beetje een gekke vraag. Waarmee ik wil uitdagen zelf te ontdekken wat het haar nu nog oplevert, zo te werken als ze doet.

Ik vraag haar: Zou het anders zijn, als je de enige op de wereld was? 

Het is even stil.

Ik denk dat het dan anders zou zijn. Ik denk dat ik dan veel relaxter zou zijn en wat ik doe veel minder belangrijk zou vinden. Dan zou ik het nog steeds leuk vinden om hard te werken, want daar krijg ik veel voldoening van. Iets maken en dan resultaat zien. Maar uiteindelijk ben ik denk ik vooral bezig met wat de ander ervan vindt. 

Dat beaam ik. Volgens mij, zeg ik, is voor jou heel belangrijk om het goed te doen. Je hebt ooit een keer geconcludeerd dat je door hard te werken voorkomt, dat mensen je weer op emotioneel vlak pijn doen. 

Bij perfectionisme, controledrang, oververantwoordelijkheid zijn vaak overlevingsmechanismen actief. Strategieën die je inzet om jezelf te beschermen. Je denkt dat je dit nodig hebt, als je een negatieve zelfovertuiging bent gaan geloven.

We roepen de sensaties op die horen bij zo’n werkdag, waarbij ze als een kip zonder kop in de weer is. Ik gebruik hierbij regressietherapie. Hiermee onderzoeken we waar deze noodzaak vandaan komt. Wat maakt dat ze van zichzelf zo hard moet werken. We komen bij een vergeten herinnering, die ik haar help te herbeleven. Het is een herinnering van een moment waarop ze had geconcludeerd dat ze niet goed genoeg was, zoals ze is. Door deze situatie te herkaderen verandert haar kijk op wat er in het verleden is gebeurd. 

Dit geeft veel opluchting.

Vervolgens bedenken we wat ze kan doen om te voorkomen dat ze weer in oude patronen vervalt. Hard werken is natuurlijk prima. Als goed maar goed genoeg mag zijn. Dan ervaar je plezier en gebruik je voor het behalen van voldoening niet je onzekerheid, maar ijver en creativiteit. Ook daag ik haar uit net zo veel haar best te doen voor leuke dingen, als ze doet voor haar werk. 

Een stuk lichter en vol goede moed gaat ze aan de slag. De volgende keer laat ze me met trots op haar telefoon een foto van een schilderij zien dat ze heeft gemaakt.

Kijk! Zegt ze. Ik heb naar je advies geluisterd en een oude hobby opgepakt!